آشنایی با رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

تعریف رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

رشته مديريت خدمات بهداشتي و درماني رشته‌اي است چند نظامي، شاخه‌اي از علوم انساني با كاربرد در حيطه علوم پزشكي، كه مدير با هدايت تشكيلات انساني و اخذ تصميمات مطلوب و استفاده مؤثر و كارآ از منابع، مادي و انساني، از طريق برنامه ريزي، سازماندهي، هدايت و نظارت براي دستيابي به اهداف مؤسسات خدمات بهداشتي و درماني براساس نظام ارزشي مورد قبول جامعه، ايفاي نقش مي‌كند.

ضرورت پیدایش رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

در کشور ما متوسط زمان پذیرش بیمار تا تعیین تکلیف نهایی 219 دقیقه است؛ یعنی از زمان پذیرش بیمار در بخش اورژانس تا تعیین تکلیف نهایی او به طور متوسط سه ساعت و نیم طول می‌کشد، زمانی که موجب صدمات جسمی،‌ روحی و خسارات مالی غیر جبرانی می‌گردد. بی‌شک یکی از مهمترین دلایل بروز این مشکل و سایر مشکلات موجود در بیمارستان‌ها، نبود مدیریت قوی و توانمند است. مدیریتی که بتواند با تکیه بر دانش و تجربه لازم از امکانات موجود، بهترین بهره‌وری را داشته باشد و رضایت کارکنان و بیماران را تأمین کرده و بهترین خدمات را در کمترین زمان ارائه دهد امروزه چنین مدیریتی نیاز به دانش تخصصی دارد.

دانشی که در کشور ما در رشته مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی آموزش داده می‌شود. در حقیقت از طراحی‌ ساختمان‌ تا برنامه‌ریزی‌ برای‌ ایجاد، اداره‌، توسعه‌ و احتمالاً تعطیل‌ یک‌ بیمارستان‌ نیازمند بهره‌گیری‌ از اندیشه‌ متخصصان‌ رشته‌ مدیریت‌ خدمات‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌ است‌. افرادی‌ که‌ علاوه‌ بر دانش‌ مدیریت‌ در زمینه‌ داروشناسی‌، مدیریت‌ اختصاصی‌ واحدهای‌ مختلف‌ بیمارستانی‌، استانداردهای‌ بیمارستانی‌، کاربرد کامپیوتر در مدیریت‌ بیمارستان‌، روابط‌ درون‌ بخشی‌ و برون‌ بخشی‌ بیمارستان‌، سازمان‌ و مدیریت‌ بهداشت‌ و درمان‌ در ایران‌، ارزیابی‌ مراقبت‌های‌ بهداشتی‌ و درمانی‌، برنامه‌ریزی‌ و مدیریت‌ استراتژیک‌ در نظام‌ بهداشتی‌ و درمانی‌ و نظام‌ بهداشتی‌ و درمانی‌ تطبیقی‌ اطلاعات‌ لازم‌ را دارند همچنین‌ کلیاتی‌ درباره‌ داروسازی‌، پرستاری‌، پزشکی‌ و بهداشت‌ بیمارستان‌ می‌خوانند.

هدف رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

رشته‌ مدیریت‌ خدمات‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌ با بررسی‌ دروس‌ مدیریت‌ و تطبیق‌ آن‌ با دروس‌ بهداشتی‌؛ نحوه‌ اداره‌ امور شاخه‌ها یا زیرمجموعه‌های‌ مختلف‌ نظام‌ بهداشت‌ و درمان‌ را تعیین‌ می‌کند؛ یعنی‌ نحوه‌ اداره‌ شبکه‌های‌ مختلف‌ نظام‌ بهداشت‌ و درمان‌ از خانه‌های‌ بهداشت‌ گرفته‌ تا مراکز بهداشتی‌ ـ درمانی‌ روستایی‌ و شهری‌، بیمارستان‌های‌ عمومی‌ و تخصصی‌ وابسته‌ به‌ مرکز بهداشتی‌ ـ درمانی‌ شهری‌، درمانگاه‌ها، دانشگاه‌های‌ علوم‌پزشکی‌ و بیمارستان‌های‌ تخصصی‌ و آموزشی‌ وابسته‌ به‌ آنها و حتی‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌، به‌ دانش‌آموختگان‌ این‌ رشته‌ در سه‌ مقطع‌ کارشناسی‌، کارشناسی‌ ارشد و دکترا آموزش‌ داده‌ می‌شود.

توانایی‌های‌ لازم‌ فارغ التحصیلان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

فارغ‌التحصیل‌ رشته‌ مدیریت‌ خدمات‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌ به‌ عنوان‌ مدیر بخش‌ بهداشت‌ و درمان‌ عمدتاً با بیماران‌؛ یعنی‌ با ضعیف‌ترین‌ ، مظلوم‌ترین‌، نیازمندترین‌، حساس‌ترین‌ و ناشکیباترین‌ انسان‌ها روبرو است‌. و از سوی‌ دیگر با استرس‌، اضطراب‌، کمبودها، نواقص‌، نارضایتی‌ها و برخوردهای‌ متنوع‌ سروکار دارد؛ بنابراین‌ باید از پختگی‌، تحمل‌ و شکیبایی‌ برخوردار باشد. همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ از نظر جسمی‌ و روحی‌ قوی‌ بوده‌ و در تصمیم‌گیری‌ قاطع‌ باشد. در ضمن‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید به‌ دروس‌ علوم‌تجربی‌ مثل‌ فیزیک‌، شیمی‌، ریاضی‌، زیست‌شناسی‌ و همچنین‌ زبان‌ انگلیسی‌ مسلط‌ باشد.

موقعیت‌ استخدام مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در ایران

امروزه‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ به‌ اهمیت‌ رشته‌ مدیریت‌ خدمات‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌ و نیاز جامعه‌ به‌ فارغ‌التحصیلان‌ آن‌ پی‌ برده‌ است‌ و به‌ همین‌ دلیل‌ به‌ رغم‌ آن‌ که‌ در تعدادی‌ از رشته‌های‌ علوم‌پزشکی‌ مانند پزشکی‌، پرستاری‌ و مامایی‌ با تعداد قابل‌ توجهی‌ فارغ‌التحصیل‌ مازاد نیاز روبرو هستیم‌؛ در کل‌ ساختار مدیریتی‌ نظام‌ بهداشت‌ و درمان‌ کشور، از وزارتخانه‌ گرفته‌ تا دانشگاه‌های‌ علوم‌پزشکی‌، شبکه‌های‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌ و بیمارستان‌ها به‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در هر سه‌ مقطع‌ لیسانس‌، فوق‌ لیسانس‌ و دکترا نیاز داریم‌. همچنین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند در هلال‌ احمر، سازمان‌ تأمین‌اجتماعی‌ و سازمان‌ بیمه‌ خدمات‌ درمانی‌ فعالیت‌ نماید.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل

دروس‌ پایه‌ :

روانشناسی‌ عمومی‌، جامعه‌شناسی‌ پزشکی‌ و بهداشتی‌، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان‌، اصول‌ حسابداری‌ ، ریاضیات‌ و کاربرد آن‌ در مدیریت‌، آمار حیاتی‌ و شاخص‌های‌ بهداشتی‌ (نظری‌ و عملی‌)، کاربرد کامپیوتر در مدیریت‌، روش‌ تحقیق‌ نظری‌ و عملی‌، مکاتبات‌ اداری‌، اصول‌ و مبانی‌ مدیریت‌، مدیریت‌ منابع‌ انسانی‌، رفتار سازمانی‌، موازین‌ حقوقی‌ در بیمارستان‌، مدیریت‌ مالی‌، اصول‌ انبارداری‌ و تدارکات‌، اصول‌ تنظیم‌ و کنترل‌ بودجه‌ دولتی‌، آشنایی‌ با خدمات‌ پرستاری‌، اصول‌ خدمات‌ بهداشتی‌، تغذیه‌ و رژیم‌های‌ غذایی‌ در بیمارستان‌، مبانی‌ مددکاری‌ اجتماعی‌.

دروس‌ تخصصی‌ :

زبان‌ تخصصی‌ ، کلیات‌ پزشکی‌، واژه‌شناسی‌ پزشکی‌، آشنایی‌ با لوازم‌ و تجهیزات‌ پزشکی‌، اپیدمیولوژی‌ و عفونت‌های‌ بیمارستانی‌، مدارک‌ پزشکی‌، برنامه‌ریزی‌ خدمات‌ بهداشتی‌ و درمانی‌، سازمان‌ و مدیریت‌ بیمارستان‌ ، بیمه‌ و تعرفه‌ خدمات‌ بهداشتی‌ و درمانی‌، شناخت‌ تهیه‌ و توزیع‌ دارو، آشنایی‌ با اصول‌ طراحی‌ و تجهیز بیمارستان‌، استانداردهای‌ بیمارستانی‌، اصول‌ نگهداری‌ و ایمنی‌ بیمارستان‌، اقتصاد پزشکی‌، پروژه‌، کارآموزی‌ در عرصه‌ .

اهداف كلی رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

هدف كلي از برنامه آموزشي دانشجويان كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي و درماني، تأمين نيروي انساني توانمد براي پذيرش مسئوليت‌هاي اداري و اجرايي واحدهاي مختلف بهداشتي و درماني بمنظور افزايش كارآيي و اثر بخشي و ارتقاءابعاد كيفيت خدمات سازمانهايي است كه عهده دار سلامت جامعه‌اند. وجوه اهداف كلي عبارتند از:

• ۱- توسعه تفكر آزاد و خلاق در جهان پويا و پيچيده كنوني.
• ۲- توسعه مهارتهاي مديريتي در زمينه رهبري سازمانهاي نظام سلامت.
• ۳- توسعه مهارتهاي انساني و ارتباطي در زمينه مديريت سازمان‌هاي نظام سلامت.
• ۴- توسعه مهارتهاي اقتصادي و مالي در زمينه نظام سلامت.
• ۵- توسعه دانش فني و كارآزمودگي از طريق پژوهش و برگزاري دوره‌هاي كارآموزي در نظام سلامت.
• ۶- ارتقاء توان تجزيه و تحليل و پيش‌بيني تحولات آينده در نظام سلامت.
• ۷- توسعه اخلاق حرفه‌اي در مديريت و رهبري نظام سلامت.
• ۸- ايجاد آمادگي براي عهده دار شدن پست كارشناسي و مديريت اجرايي در سازمانهاي بهداشتي و درماني.

نقش دانش آموختگان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

دانش آموختگان رشته مديريت خدمات بهداشتي و درماني براي مشاغل كارشناسي و پست‌هاي مديريتي براي سطوح مختلف مؤسسات و سازمانهاي نظام سلامت كشور اعم از عمومي يا تخصصي، دولتي يا خصوصي، كلينيك‌ها، شبكه‌هاي بهداشتي و درماني آماده مي‌شوند.

باتوجه به آموزشهاي نظري و كاربردي كه اين دانشجويان در طي دوره آموزشي خود فرا مي‌گيرند انتظار مي‌رود كه پس از فراغت از تحصيل شايستگي‌هاي لازم را جهت ايفاي نقش‌هاي مديريتي، اداري، اقتصادي، كارشناسي آموزش يا پژوهشي در زمينه‌هاي مرتبط با دوره تحصيلي خود، كارشناسي بهداشتي يا درماني در زمينه‌هاي مرتبط با دوره تحصيلي خود و كارآفريني در زمينه خدمات بهداشتي و درماني كه مطابق با وظايف سازماني و حرفه‌اي آنان است، را به عهده گيرند.

– مطالعه و بررسي در زمينه شناخت مسائل و مشكلات اجتماعي، اقتصادي و خانوادگي، رواني و درماني بيماران با مراجعه روزانه به بخشهاي بيمارستان و تماس با پزشك و ساير مؤسسات درماني و امدادي و مذاكره با بيماران.

– شناخت سياستها و خط مشي‌ها، استراتژي ها، بررسي نيازهاي آموزشي، برنامه ريزي، اجرا و ارزشيابي دوره‌هاي آموزشي و آموزش ضمن خدمت كاركنان.

– برگزاري و شركت در كنفرانس ها، سمينارها، همايش ها، كارگاه ها و تنظيم و ارائه نظرات شركت كنندگان در قالب قطعنامه.

– بررسي و اظهار نظر و تشخيص اولويت مسائل و مشكلات سازماني براساس منابع و پيش‌بيني تغييرات در آينده و ارائه پيشنهادها و راه حل هاي اجرايي مناسب.

– ارائه نظريات و پيشنهادات درمورد افزايش كارايي و اثربخشي سازمان باتوجه به مهندسي مجدد فرايندها و مهندسي ارزش.

– بررسي، مطالعه و كمك در طرحهاي تحقيقاتي در زمينه‌هاي فوق

چشم انداز رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

چشم انداز آينده اين رشته تدارك يك برنامه آموزشي مطلوب براي تربيت مديراني توانمند است كه بتوانند:

– با تمركز بر ارتقاء سطح سلامت جامعه به عنوان حق طبيعي افراد، در جهت اداره كارآ و اثربخش سازمان‌هاي بهداشتي و درماني و بهبود كيفيت خدمات مربوط فعاليت نمايند.

– با كسب دانش‌هاي نظري و عملي و فراگيري مهارتهاي ادراكي، انساني و فني در زمينه اداره مؤسسات بهداشتي و درماني و حل مسايل و مشكلات آنان بتوانند پويايي و پيچيدگي سازمان‌ها را تشخيص داده و تا حد توان نيازهاي معقول زيردستان را ارضا نمايند. به جنبه‌هاي فني كار و ابعاد و ارتقاء كيفيت خدمات توجه داشته و از منابع به خوبي استفاده كرده و سازمان را در راستاي ارزشهاي بنيادين جامعه و سياستها و خط مشي‌هاي وزارت متبنوع به سوي اهداف رهنمون ساخته و به استانداردهاي تعيين شده با جلب رضايت مشتريان دست يابند.

فلسفه و ارزش و باور رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

بر اين باوريم كه حرفه مديريت، كه از سنتي سرشار برخوردار است، در انديشه تأمين نيازهاي بهداشتي است كه در جوامع كنوني و آينده در محيطي پيچيده و با دگرگوني شتابان در سراسر جهان شكل مي‌گيرد. جامعه و انسان با يك ديد نگريسته مي‌شوند. چنين انگاشته مي‌شود كه آدميان، بمنظور ارضاي نيازهاي زيستي، رواني، اجتماعي و معنوي خود با محيط خويش پيوسته در حال سازش هستند. هدف حرفه مديريت آن است كه فرآيند سازش با محيط را تسهيل كند و تكوين بخشد و سلامت مطلوب را در افراد، خانواده‌ها، گروهها و جوامع در سراسر گيتي بگسترد. با يك رويكرد سامانمند مي‌توان صلاحيت‌ها و شايستگي‌هاي عقلاني، اجتماعي و فني را بمنظور ارائه خدمات به مددجويان، بكار گرفت. مدير با ايفاي نقش‌هاي گوناگون چون مدير و كارشناس قادر است تا خدمات بهداشتي و درماني لازم را با هزينه معقول، كيفيت مطلوب و در اسرع وقت با استفاده بهينه و هماهنگ از همه منابع در عرصه‌هاي مختلف مؤسسات بهداشتي و درماني فراهم آورد.

هدف آموزشی رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

هدف آموزشي اين رشته، ارتقاء رشد اشخاص به سمت توانايي‌هاي كامل شخصي و حرفه‌اي است. اساتيد اين دوره آموزش را به عنوان فرآيندي مستمر و فعال مي‌نگرند. آنها بر اين باورند كه دانش مديريت، علاوه بر دانش‌هاي وابسته در علوم و ادبيات، براي توفيق در اين حرفه، اساسي است. دروس اين دوره در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد، به گونه‌اي طراحي و برگزار مي‌شود كه نه تنها نيازهاي كنوني جامعه را پوشش دهد، بلكه براي تأمين نيازهاي آتي از آن نيز فراتر رود. آگاهي و پايبندي به ارزش‌هاي اخلاقي و معنوي، جانمايه بنيادين تلاش‌هاي آموزشي ماست.

رتبه لازم برای قبولی در کارشناسی ارشد رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

رتبه لازم برای قبولی ارشد مدیریت خدمات بهداشت درمانی 98-99 : مدیریت خدمات بهداشتی درمانی جز رشته های پرمتقاضی بوده که اغلب متقاضیان با داشتن کارشناسی مدیریت، پرستاری،مامایی و بسیاری از رشته های علوم پایه، علوم پزشکی و مدیریت ها می توانند در این رشته شرکت نمایند به همین دلیل تقریبا می توان گفت این رشته جز رشته های محبوب مدیریتی بوده و داوطلبان می خواهند بدانند با زدن چه درصدی می توانند در دانشگاهی که می خواهند قبول شوند، به این نکته توجه داشته باشید که از امسال زدن درصد 25برای زبان و میانگین 30برای دروس اختصاصی بسیار مهم بوده به طوری که اگر داوطلبان این میانگین را نداشته باشند مجاز به انتخاب دانشگاه نخواهند شد.

توجه داشته باشید برای کسب رتبه تک رقمی داشتن میانگین 50تا 60 درصد مناسبی است اما به این نکته توجه داشته باشید میزان درصد لازم در هر سال بر اساس رتبه تک رقمی آن سال در نظر گرفته می شود. بنابراین با داشتن منابع درست برای مطالعه و زدن تست شما می توانید به راحتی درصدلازم برای قبولی در آزمون ارشد مدیریت خدمات را کسب نمایید.

دانشگاه های پذیرنده دانشجوی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

اطلاع از دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در سال 99-1400 این فرصت را به داوطلبان می دهد تا با اطلاع از تعداد پذیرش این رشته در مقطع ارشد تا حدودی خود را برای شرکت در این رشته آماده سازند، همچنین مشاهده نمونه کارنامه های ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در سال 99  تا حدودی درصد لازم برای قبولی در این رشته را در اختیار متقاضیان قرار دهد.